ORTAK AKLIN ERDEMİ
Çocukluğumda bana alınan oyuncakların ömrü çok uzun
olmazdı. İç mekanizmalarına, nasıl çalıştıklarına olan merakım nedeniyle onları
çok çabuk bozardım. Bu merak sonucu yaşadığım keşif ve öğrenme süreci benim
için en keyifli oyun olurdu. Yıllar sonra meslek seçimimde de doğamda var olan
bu merak duygusunun etkili olduğunu söyleyebilirim. Denetçilikte meraklı
olmanın analitik araştırmacılığı tetiklediği hepimizin malumudur. Göreviniz
gereği duyacağınız bu merak inceleme konunuz ile ilgili ilişkileri, süreçleri
irdelemenizin yanı sıra mesleğinizin işlevini de size sorgulatır. Bu sorgulama değişim ve gelişimin vesilesi de olabilir.
Küreselleşme, teknolojinin gelişimi, bilgi toplumu olma, kurumsal
yönetim yaklaşımı, AB müzakere süreci, yapılan ve yapılmakta olan yasal
düzenlemeler finans ve reel sektor ile kamu sektöründe kurum ve şirketlerde
birçok değişikliğe neden oldu. Yönetim anlayışında eski geleneklerin yeniden
gözden geçirilmesine neden olan bu gelişmeler, kamu kurumlarında vatandaş
odaklı, katılımcı, hesap verebilir bir hizmet anlayışı; şirketler için şeffaf
ve güvenilir mali bilgilere duyulan ihtiyacın artması, üretilen mali bilgi ve
raporlamanın şeffaf ve güvenilir olmamasının şirketler ve ilgili taraflar için
itibar ve varlıklarını yok edici sonuçları, iş dünyasında ve kamu yönetiminde
rol ve sorumlulukların yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır.
Bu değişim ihtiyacı, kamu yönetimi ve iş dünyamızda
şirketlerimiz için dış kaynaklı akıl ve çözüm ortaklıklarına olan ihtiyacı
gündeme getirmektedir. 21. yüzyılda faaliyetlerin dış kaynaklı çözümlerle daha
da etkinleşeceği görülmektedir. Profesyonellerin üzerinde uzmanlaştığı işi
yaptığı bir dönem başlıyor. Hatta başladı bile. Ana faaliyet ve destek faaliyet
konuları ayrılmakta, dış kaynaklı hizmet kullanımı gündeme gelmektedir. Bunun
sonucunda da, daha ekonomik, daha etkin,
daha rasyonel ve daha çok katma değer yaratan bir hizmet söz konusu olmaktadır.
İşin uzmanı olan, çeşitli endüstri ve kurumlarda denenmiş metodolojisi, teknolojisi
ve eğitilmiş insan kaynağı ile birlikte yönetilebilir maliyeti, sunulan dış hizmetin
katma değerinin somut ifadesidir. Bu tespitlerimiz ile kurum içi ve dışı
çözümleri tekrar değerlendirdiğimizde, iç ve dış kaynaklı çözümlerin ortak akıl
ve çözüm ortaklığının sinerjisi ile değer yaratacağını söyleyebiliriz.
Kurumları ve işleri yönetenler, katma değerin sadece
kendi performansları ile sınırlı olmadığını düşünmelidir. Dışarıdan tedarik
edilecek, bağımsız ve tarafsız olan bu hizmet kaynaklarının değişim ve
gelişimin güvencesi olacağı dikkate alınmalıdır.
Ortak aklı kullanmanın sinerjik değer yaratma etkisinin
yanı sıra, önemli bir diğer özelliği de şeffaf ve hesap verilebilir bir yönetim
fırsatı ile kurumların sürdürülebilirliği için güvence oluşturmasıdır.
Tekrar başa döndüğümüzde, çocukluğumda bana alınan
oyuncakları bir daha oynamama riskini göze alarak, merak saiki ile bozmamın,
keşfetme gayretimin yanı sıra, aynı zamanda benim olandan ve elde bulundurduğumdan
öğrenme adına vazgeçme cesaretimin bir ifadesi olduğunu söyleyebilirim. Görünen
gerçeğin içini keşfetme, özüne erişme, değişim ve gelişim adına çocukluğumda
yaşadığım deneyim, yetişkin yaşımda bana her zaman öğrenci kalabilmem için bir dürtü
olmuştur.
Profesyonel yaşamdaki oyuncağımız olan işimizi de
çocukluğumuzun boz, yap merakçılığı ile sorguladığımızda, sürdürülebilir
varlığın garantisi olan katma değerin kendiliğinden yaratıldığını göreceğiz.
Ortak akıl kullanma, stratejik öneme sahip bir karar
olduğu kadar, bu kararı verecek öz güven ve cesareti de gerektirmektedir.
İnsanoğlunun kıskanmadığı tek şeyin başkasının aklı
olduğu söylenir. Ancak, tecrübelerimiz kendi aklı ile birlikte başkasının
aklından fayda sağlayabilmenin insanı daha akıllı kıldığı gibi, bunun bir erdem
olduğunu da göstermektedir.
Ali Kamil UZUN (alikamil.uzun@gmail.com)
Türkiye İç Denetim
Enstitüsü Kurucu Başkanı
Yorumlar