Mesleğimizin geleceği: İç Denetim 3.0
Bugün, meslek örgütümüz olan Türkiye İç Denetim
Enstitüsü’nün 23. kuruluş yıldönümünü kutluyoruz. Geride bıraktığımız çeyrek
asra yakın bir zaman diliminin verdiği ilham ve başarılar bizi yarınlar için
motive ediyor.
Küresel gelişmelere bakıldığında mesleğimiz ve Enstitümüz
için önemli fırsatların eşiğindeyiz.
Dünya yeni teknolojilerin, dijitalleşmenin ve yapay
zekanın iş dünyasını çarpıcı biçimde değiştirdiği dördüncü endüstri devrimini
yaşıyor.
Kurumlar teknoloji ve inovasyon odaklı, yıkıcı değişimin
yaşandığı bir geleceğe doğru ilerlerken, yeni stratejik, itibar, operasyonel,
finansal, düzenleyici ve siber risklerle karşı karşıya kalıyor.
Tüm bu gelişmeler, iç denetimin güvence ve danışmanlık
işlevinin etkililiği için yeni bir vizyon geliştirmesini zorunlu kılıyor.
Küresel olarak mesleğimiz değişim ve dönüşümün şafağında,
geleceğe ortak olmak için yarınlara hazırlanıyor.
Dünya dördüncü endüstri devrimini yaşarken iç denetimin
de paydaşların yeni beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayacak yeni nesil bir
yaklaşımla kendini yeniden yaratması, geleceğini tasarlaması, diğer bir ifadeyle
bir işletim sistemi ya da uygulaması gibi kendini güncellemesi, yeni
özellikleri ve işlevleriyle sürdürülebilir olması, kabul görmesi gerekiyor.
Mesleğimizin
geleceği: İç Denetim 3.0
Çağımızın dili olan kodlama jargonuyla ifade edersek,
mesleğimizin geleceği İÇ DENETİM 3.0’dan geçiyor.
Mesleğimizin küresel geçmişine bakıldığında; modern iç
denetimin doğuşu olarak kabul gören 1941 yılında (IIA) Uluslararası İç
Denetçiler Enstitüsü’nün kuruluşu İÇ DENETİM 1.0 olarak, 2002 yılında Sarbanes Oxley düzenlemeleri, muhasebe ve
denetim alanındaki etkileri ise İÇ DENETİM 2.0 olarak tanımlanıyor. Bu arada COSO İç Kontrol Çerçevesi, BT iç
denetimi ve veri analitiği üzerine yaşanan gelişmeler, küresel mali krizin
ardından mesleğin gelişimi ve geleceğe taşınmasına yardımcı oldu.
İç denetimin ülkemizdeki geçmişine göre; 1995 yılında
Enstitümüzün kuruluşunu mesleğimizin ulusal gelişiminde İÇ DENETİM 1.0 olarak
değerlendirebiliriz. Küresel mesleki örgütlenme ve gelişmeler karşısında 54
yıl, yarım asrı aşkın bir gecikme söz konusu.
Enstitümüzün kuruluşu ile birlikte 2000’li yıllarda
yaşanan gelişme ve düzenlemelere bakıldığındaysa; Kurumsal Yönetim, SPK, BDDK
düzenlemeleri, Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ile
ülkemizde iç denetimle ilgili önemli gelişmeler sağlandığını görüyoruz.
Bankacılık alanında yaşanan kriz, Avrupa Birliği müzakere süreci finans, reel
ve kamu sektöründe kurumsal yönetim ve denetim alanında gelişmelere rehberlik
yaptı. Bu dönemi, ülkemizde iç denetim mesleğinin ulusal gelişiminde İÇ DENETİM
2.0 olarak tanımlayabiliriz. Tıpkı dünyada küresel olarak yaşandığı gibi. İÇ
DENETİM 1.0’da yaşadığımız gecikme, Enstitümüzün kuruluşu ile birlikte İÇ
DENETİM 2.0’da yaşanmıyor.
Bugün, geleceğe baktığımızda, analitik teknolojilerden
faydalanan, robotik süreç otomasyonu, yapay zeka kullanan, gerçek zamanlı
izleme ve raporlama sağlayan stratejik bir iş ortağına dönüşüm süreci olarak
tanımlayabileceğimiz İÇ DENETİM 3.0 eşiğindeyiz.
Bu
yeni dönem kendini sürekli yenileyen meslek insanlarına ihtiyaç duyuyor
Bu yeni dönem, farklı beceri ve yeteneklere sahip meslek
insanlarına ihtiyaç duyuyor. Kendini yenileyen, paydaşların yeni ihtiyaç ve
beklentilerini anlayarak, güvence sağlamanın yeni yaklaşımlarını sunabilen, robotik
süreç otomasyonu ve yapay zeka uygulamalarının yarattığı riskleri anlayabilen
meslek insanlarının kurumlarımızda daha çok yer alacağı öngörülüyor.
Yeni teknolojilerin, dijitalleşmenin ve yapay zekanın iş
dünyasını çarpıcı biçimde değiştirdiği, yıkıcı inovasyonun yaşandığı bu dönemde,
yeni risklere karşı üçlü savunma hattının birinci ve ikinci hatlarının
geliştirilmesi, iç kontrollerin tasarımının gerçek zamanlı güvence hedeflerini
desteklemesi bekleniyor.
Kontrol
okuryazarlığı seferberliğini fırsata dönüştürmek
İÇ DENETİM 3.0 olarak adlandırılan bu yeni dönemi, bir
fırsata dönüştürmek mümkün. Kurumsal hayatta topyekün başlatacağımız bir kontrol
okuryazarlığı seferberliğiyle, mesleğimizin değişim ve dönüşüm sürecini
geleceğe ortak olmak hedefiyle bir fırsata dönüştürülebileceği kanaatindeyim.
Kontrol okuryazarlığı, kurumsal hayatta her seviye
çalışan ve yöneticiyle birlikte tüm pay ve menfaat sahiplerinin kurum içi
kontroller konusunda farkındalığını ifade ediyor.
Analitik teknolojilerden faydalanan, robotik süreç
otomasyonu, yapay zeka kullanan, gerçek zamanlı izleme ve raporlama sağlayan iş
dünyasında kontrol okuryazarlığının geliştirilmesinde, yaygınlaştırılmasında
yönetim kurullarının liderliğine, iç denetçilerin rehberliğine ihtiyaç duyuluyor.
İÇ DENETİM 1.0’a 54 yıllık bir gecikme ile dahil olan
meslek ailemiz Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE) ile, İÇ DENETİM 2.0’ı eş
zamanlı yaşadı. Mesleki değişim ve dönüşümün yaşanacağı yeni nesil yaklaşım İÇ
DENETİM 3.0’a küresel meslek ailemizle birlikte giriyoruz.
Mesleğimizin küresel tarihinin ikinci
elli yılı TİDE ile birlikte yazılıyor. TİDE, ülkemize değer katan, dünyaya
örnek olan birikimleriyle mesleğimizin küresel geleceğine ortak oluyor.
Bugün
19 Eylül 2018…
Enstitümüzün kuruluşunun 23. yılında, geride bıraktığımız
çeyrek asra yakın bir zaman diliminin verdiği ilham ve başarılar bizi geleceği
inşa etme konusunda cesaretlendiriyor.
Meslek ailemizi ve tüm paydaşlarımızı kontrol
okuryazarlığı konusunda kurumsal hayatta farkındalık yaratmak için seferberliğe
davet ediyorum.
Enstitümüzün önderliğinde, şirketlerimizde yönetim
kurullarının liderliğinde, iç denetçilerin rehberliğinde başlatılacak kontrol
okuryazarlığı seferberliğiyle, şeffaf kurum ve güçlü toplum yaratmalı ülkemize
değer katmalı ve dünyaya örnek olmalıyız.
Küresel olarak yaşanan değişim ve dönüşüm sürecinde,
geleceğe ortak olmak için yarınlara hazır olmanın yolu, kontrol
okuryazarlığından geçiyor.
Bu temennilerimle, Enstitümüzün
23. kuruluş yıldönümünü yeniden kutluyorum. Yeni yaşımız tüm meslek ailemize
kutlu olsun!.
Ali
Kamil UZUN
Türkiye
İç Denetim Enstitüsü Kurucu ve Onursal Başkanı
Yorumlar